5 april 2019
Vrouwen staan weer rechtop
Gedachten bij Vrouwendag, 8 maart 2019
In mijn tijd bij de Wereldraad van Kerken werd ik door de directeur van het Vrouwenprogramma gevraagd lid te worden van de Vrouwenwerkgroep. Dat was even slikken want ik was daar de enige man. Zo ongeveer moeten vrouwen zich gevoeld hebben, toen zij in de zestiger jaren de mannenbolwerken bestormden. En zo moeten velen zich nog steeds voelen waar de glazen plafonds in de maatschappij nog nauwelijks sterretjes vertonen.
Hoewel inspannend en veeleisend, heb ik er veel van geleerd. Er werd mij bijvoorbeeld geleerd dat je de Bijbel ook door vrouwenogen kunt lezen, en dat dit verrassend en verfrissend kan zijn. Neem nou Lucas 13: 10-12:
Hij gaf op sabbat onderricht in een synagoge. Er was daar ook een vrouw die al achttien jaar bezeten was door een geest die haar ziek maakte. Ze was helemaal krom en kon met geen mogelijkheid rechtop staan.
Als vrouwen dit lezen, zouden ze wellicht opmerken dat vele vrouwen, door de eeuwen heen, bezeten zijn geweest van geesten die hen ziek maakten. Mannen maakten de dienst uit, waren haantje de voorste. Vrouwen kwamen op de tweede rang. Ook al waren ze nog zo getalenteerd, ze kwamen doorgaans niet aan de bak. Velen offerden zich ook op, maakten zichzelf onzichtbaar. Er waren en zijn veel kromme, voorover gebogen vrouwen.
Ik zie ze voor mij:
- Vrouwen in Vietnam die tot hun knieën in het water staan, met de rug gebogen, de hele dag, om rijst te oogsten zodat zij en hun kinderen kunnen overleven en ze niet naar de stad hoeven te trekken.
- Die beroemde foto van die vrouw in Soweto die met haar rug gebogen over haar kind staat dat zojuist is doodgeschoten.
- De vrouwen in de naaiateliers, met hun rug gebogen over hun naaimachines, uren lang, dagen achtereen.
- Die oude vrouw op een vuilnisbelt in Kyrgistan, die met een gebogen rug probeert nog iets van waarde te vinden in die stinkende belt.
Zo kunnen nog wel even doorgaan; allemaal kromme vrouwen.
Maar Lucas gaat verder (Lucas 13: 12):
Toen Jezus haar zag, riep hij haar bij zich en zei tegen haar: ‘U bent verlost van uw ziekte,’ en hij legde haar de handen op.
Iemand had de vrouw gezien; eindelijk. Haar ogen ontmoetten een menselijk gezicht. Jezus legde haar de handen op. God kan zich kenbaar maken in het gebaar van een zuster of een broeder. Een gebaar kan meer zeggen dan duizend woorden.
Ik zie het voor mij:
- Die foto van vrouwelijke fabrieksarbeiders in China die tijdens de pauze de armen over elkaars schouder leggen alsof ze elkaar kracht willen geven voor de volgende ronde.
- Die scene van een psychiatrische patiënte die de nagels lakt van een andere patiënte zodat die in ieder geval met mooie nagels de duisternis van de waanzin kan confronteren.
- Die twee bejaarde zussen die weten dat hun dagen geteld zijn en hand in hand in hun stoelen in het bejaardencentrum zitten.
Allemaal mensen die elkaar met een gebaar ondersteunen.
En Lucas gaat weer verder (Lucas 13: 14):
Meteen ging ze rechtop staan en loofde God.
De kromme vrouw gaat recht staan. De geest die haar al achttien jaar ziek maakte, heeft haar verlaten. Ze kan de wereld weer aan.
Ik zie het nog voor mij:
- Die vrouwen in Guatemala die van Oikocredit een lening hadden gekregen om prachtig borduurwerk te maken. Ze konden lezen noch schrijven en tekenden het contract met een vingerafdruk. De volgende week waren ze terug om de lening af te betalen.
- Vrouwen die in Brussel bij Talita worden opgevangen omdat ze een moeilijke periode in hun leven doormaken maar na enige tijd met opgeheven hoofd het centrum verlaten om de draad weer op te pakken.
- Die vrouwen in Afrika wier mannen bij een mijnbouwbedrijf waren ontslagen. Ze vroegen een lening aan Oikocredit, heropenden de mijn en stelden hun eigen mannen aan.
- Die vrouw die zich niet thuis voelde in een mannenlichaam en zich had laten opereren. Daarna was ze niet meer welkom in haar kerk. Ze vertelde haar verhaal tijdens de Assemblee van de Wereldraad van Kerken in Zuid Korea, timide en voorover gebogen. Toen ze als bemoediging een staande ovatie kreeg, rechtte ze haar rug een beetje.
Elke kromme vrouw die recht gaat staan, vertegenwoordigt een bevrijdingsverhaal. En wanneer vrouwen worden bevrijd, worden mannen en wordt de mensheid als geheel ook bevrijd.
Rob van Drimmelen
